Lojistik, kendi başına parçalardan meydana gelen ve aslen taşımacılık olarak ifade edilen bir kavramdır.
Esas olan ilke, ürünlerin ya da hizmetlerin veya her hangi bir şeyin, bulunduğu yerden alınması yeni bir yere nakledilmesi ve bu nakil işlemleri esnasında, garanti, güvenlik, organizasyon, işletme, depolama, indirme, yükleme gibi tüm unsurların, bir arada ele alınmasıdır.
Bu kavramın, yan bir ifadesi olarak nitelendirilen, ancak mantık olarak farklı bir tabire maruz kalan terim ise, tersine lojistik olarak ifade edilmektedir.
Kısaca anlatılacak olunur ise, tersine lojistik, kavramı, kaynakların azaltılması, ürün geri dönüşümlerinin sağlanması, materyallerin ikame edilerek yeniden kullanılması, atıkların yok edilmesi ya da atıkların yakılması, tamir edilmesi veya yeniden üretimde kullanılması olarak tanımlanmaktadır.
En kısa tabiri ile tersine lojistik, ürünlerin geri dönüşüm süreçlerini ifade etmektedir.
Tersine Lojistik Yönetimi
Her hangi bir ham madde elde edilmekte bu ham madde ile yarı mamul oluşturulmakta, buradan nihai ürün elde edilerek, piyasaya sürülmekte ve tüketilen ürün, artıkları ile beraber tüketim aşamasından geriye doğru kaynak noktasına geri gelmektedir.
Diğer bir ifade ile bir kaynaktan ürüne yönelik malzeme çıkarılmakta, çıkarılan malzeme tesislerde işleme tabi tutulmakta, işleme tabi tutulan malzemeden, üretim yapılmakta ve üretilen malzeme kullanıma sunulmaktadır.
Kullanıma sunulan malzeme ise, atık meydana getirmekte ve tersine lojistik atık yönetimi, devreye girerek, ürün geri dönüşüm aracılığı ile tekrar üretilmekte ve aynı aşama devam etmektedir.
Yapılan açıklamalardan da veya tanımlamalardan da görüleceği üzere, tersine lojistik, ürünlerin satıcı firmalara geri dönüşü olarak da tabir edilmektedir.
Bu geri dönüşüm içerisinde, yalnızca atıklar değil, hatalı ürünler, tüketiciler tarafından kabul görmeyen ürünler, kulanım ömrünü doldurmuş ürünler ve atıl vaziyette duran yani, kullanılmayacak durumda veya ihtiyaç duyulmayan durumda bulunan ürünlerde yer almaktadır.
En belirgin etkileri, ekonomik katkı sağlamaları ve ürün gruplarının atıl durumdaki veya atık durumdaki parçalarının tekrar ekonomik olarak değerlendirilmeleridir.
Bu sisteminin kullanılmasının temel amacı, geri dönecek ürün çeşitlerinden, maksimum düzeyde yarar sağlanması ya da uygun teknikler ile yok edilmesidir.